Vint ans pus tard, l'automatisacien permetié de metre lo monde entier à dispausicien deis abonats dei PTT qu'avién lo monopòli dau telefòne. Encara vint ans pus tard, lei PTT an fach de pichons: "la Poste" e "France Telecom" qu'a perdut lo dich monopòli. Lei combinats si son desbarrassats dei fius telefonics que lei tenién estacats e an partit per camin e per rota. Encara confidenciau en 1995, privilègi de quàuquei "happy few", lo telefòne barrutlaire es vengut l'aisina indispensabla per un trentenat de miliens de noàstrei conacionaus exagonaus. Ai agut ausit dire que d'únei n'avién dos ò tres d'aquélei telefònes, estent que leis operators en concurréncia prepàuson contractes mai ò mens favorables. Un tau es mai avantatjós per lei comunicaciens internacionalas, tal autre prepausa un prètzfach de tres oras que permete de telefonar quasi à gratis.
Lei consequéncias sociologicas d'aquela mòda, lei podèm vèire e ausir per carriera dins lei luècs publics, au cafè e dins lo trin tambèn. Manjar un bistec e de banetas dins una ostalarié dau temps que lo vesin de taula conta è sa frema au telefòne barrutlaire que tornarà emé una ora de retard à l'ostau per posquer rescontrar son patron au bureu es una espròva peniblassa. Viatjar dins lo TGV emé un vesin de sèti que telefòna de lònga entre Tolon e París à seis amics per faire passar lo temps es un pichòt avant-gost de l'infèrn, un suplici vertadier. Que dire dei telefònes que campanéjon au beu mitan d'un concèrt de Monteverdi ò de la projeccien d'un film de Bresson?
Aquela frenesia de comunicacien esconde mau la malautié de la societat postindustriala qu'es l'incomunicabilitat entre lei gents. Semblarié que mai comunicariam mai sariam solets dins lo quotidian de la vida, entre lo telefòne e lei rets d'Internet.
Andrieu Abbe
Publié avec l'aimable autorisation du journal l'Agriculteur provençal
